پس از فرایند استریل یا ضدعفونی، تجهیزات پزشکی قابل استفاده مجدد (RMD) می‌توانند بلافاصله مورد استفاده قرار گرفته و یا تا زمان استفاده بعدی انبارش شوند.
تجهیزات استریل بحرانی (Critical sterile RMDs) توسط بسته‌بندی در برابر آلودگی محیطی و آلودگی ناشی از جابه‌جایی محافظت گردیده و می‌توانند تا زمان استفاده یا تا تاریخ انقضا، تحت شرایط کنترل‌شده نگهداری شوند.
تجهیزات پزشکی نیمه‌بحرانی (Semi-critical RMDs) می‌توانند به‌طور موقت تحت شرایط کنترل‌شده نگهداری شوند. حداکثر زمان مجاز پیش از استفاده توسط مقررات و استانداردهای داخلی ( مربوط به هر نقطه جغرافیایی) تعیین می‌شود. (معمولاً بین ۳ تا ۱۲ ساعت).
چنانچه از این محدوده زمانی فراتر رود، تجهیزات باید مجدداً پردازش شوند.
نگهداری تجهیزات پزشکی غیر بحرانی (Non-critical RMDs) بر اساس خط‌مشی‌های داخلی انجام می‌شود.
نگهداری اقلام استریل
نگهداری اقلام استریل یا در فضایی مجاور بخش استریلیزاسیون مرکزی انجام شود، یا مستقیماً در محل مصرف آنها صورت می‌گیرد.
نکات کلیدی در طراحی و نگهداری اتاق و قفسه‌های نگهداشت به شرح زیر است:
- منطقه نگهداشت، فضایی ویژه و محصور برای نگهداری اقلام استریل است و دسترسی به آن فقط برای افراد مجاز امکان‌پذیر می‌باشد.
- سطوح فضای نگهداری و قفسه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که امکان ذخیره‌سازی و نگهداشت حداکثر حجم مورد نیاز را بدون نیاز به چیدن اقلام روی یکدیگر فراهم کنند.
- در اطراف تجهیزات ذخیره‌شده باید فضای کافی وجود داشته باشد تا هوا به‌خوبی جریان یابد و بسته‌ها با دیوارهایی که احتمال تشکیل رطوبت روی آنها هست، تماس پیدا نکنند.
- کف اتاق باید صاف، ضدآب، بدون آسیب‌دیدگی و قابل شست‌وشو باشد. همچنین باید در زیر واحدهای نگهداری، فضای کافی برای نظافت در نظر گرفته شود (حداقل بین ۸ تا ۱۰ اینچ/ حدود ۲۰ سانتی‌متر)
- فاصله از سقف و سر آب‌پاش‌های سیستم اطفاء حریق مطابق با ضوابط و کدهای آتش‌نشانی محلی تعیین می‌شود.
- در این فضا نباید مسیرهای تخلیه، کانال‌های تهویه‌ی روباز و لوله‌های آب وجود داشته باشد.
- بسته‌بندی‌ها نباید در معرض مستقیم نور خورشید قرار گیرند، زیرا تابش فرابنفش (UV) باعث تسریع فرسایش و کاهش دوام مواد می‌شود.
- از نوسانات شدید دمایی که می‌تواند منجر به ایجاد رطوبت و میعان گردد، جلوگیری شود. این دامنه‌ی دمایی و رطوبت نسبیِ توصیه‌شده بر اساس دستورالعمل‌های محلی متفاوت است. (برای دما معمولاً بین ۱۵ یا ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد، و برای رطوبت نسبی حدود ۶۰٪ یا بین ۴۰ تا ۷۵٪). برای برخی از اقلام حساس، ممکن است دستورالعمل‌های سازنده محدوده‌ی رطوبتی خاصی را نیز تعیین کرده باشند.
- برای کیفیت هوا یا میزان آلودگی معلق در فضاهای نگهداری استاندارد مشخص و یکسانی وجود ندارد؛ اما ممکن است توصیه‌ها یا الزامات محلی در این زمینه اعمال شوند.
- در فضاهای بسته و کنترل‌شده که میزان تردد و تهویه قابل مدیریت است، می‌توان از قفسه‌های باز (سیمی یا صفحه‌ای) استفاده کرد. اما در محل‌هایی با رفت‌وآمد زیاد و احتمال تجمع گرد و غبار، لازم است از کمدهای درب‌دار یا پوشیده استفاده شود. همچنین توصیه می‌شود طبقه‌ی پایین قفسه‌ها یا ترالی‌های نگهداری کاملاً بسته و یکپارچه باشد.
- نظافت به‌طور منظم انجام و ثبت شود. قفسه‌ها، ترالی‌ها و محفظه‌های نگهداری اقلام استریل باید همیشه تمیز، خشک و مرتب باشند.
- چیدمان ابزارها در انبار بر اساس اصل FIFO ( اولین ورودی، اولین خروجی) صورت گیرد.
- تاریخ انقضا براساس تحلیل ریسک انجام‌شده در مرحله‌ی اعتبارسنجی فرآیند بسته‌بندی تعیین می‌شود.ماندگاری اقلام استریل به شرایط واقعی نگهداری و جابه‌جایی آنها بستگی دارد. این مدت تحت‌تأثیر کیفیت بسته‌بندی، شرایط محیط ذخیره‌سازی، نحوه و میزان حمل‌ونقل و تعداد دفعات بازبینی یا جابه‌جایی فیزیکی بسته‌ها تعیین می‌شود. با افزایش زمان و تکرار جابه‌جایی، احتمال آسیب‌دیدگی بسته‌ها نیز بیشتر می‌شود.کنترل سلامت بسته‌بندی و بررسی تاریخ انقضا به‌صورت دوره‌ای انجام شود.
پاکت‌ها و رول‌ها به صورت عمودی یا به‌صورت تخت در سبدها نگهداری می‌شوند. اعمال فشار بر بسته‌بندی ممکن است موجب ورود هوا و میکروب به داخل بسته، باز شدن درز آنها و یا حتی پارگی بسته شود. پاکت‌های کوچک باید داخل جعبه قرار گیرند و مستقیماً روی قفسه چیده نشوند. همچنین نباید آنها را با کش پلاستیکی، منگنه یا گیره کاغذ به یکدیگر متصل کرد.
پک‌های بسته‌بندی‌شده نباید روی هم چیده شوند، همچنین بسته‌های پارچه‌ای یا کاغذی در قفسه‌ای که در همان طبقه، ظرف‌های استریل فلزی یا سخت در بالای آنها چیده شده است، قرار نگیرند.
برای جلوگیری از پارگی بسته‌ها یا پاکت‌ها هنگام جابه‌جایی، می‌توان از سینی‌های حمل با کف صاف یا مشبک استفاده کرد.
برای ایمنی و سهولت در جابه‌جایی، سینی‌های ابزار سنگین روی قفسه‌های میانی نگهداری می‌شوند.
اقلام هرگز نباید مستقیماً حتی به‌صورت موقت، روی زمین قرار گیرند.
انبارش و کیفیت
دستورالعمل‌های استاندارد و مکتوب مربوط به انبارش، بر اساس الزامات و اصول مدیریت کیفیت تدوین می‌گردند.
شرایط انبارش در حفظ استریلیتی نقش بسزایی داشته و باید از طریق فرآیند اعتبارسنجی تایید گردد.
پیروی از موارد زیر الزامی است:
- آموزش کارکنانی که مجاز به فعالیت در فضای انبار هستند و دریافت گواهی آموزشی توسط آنها.
- در نظر گرفتن اقدامات ایمنی و بهداشت شغلی برای جابه‌جایی اقلام سنگین
- پیروی از به روزترین دستورالعمل‌های استاندارد عملیاتی (SOP) مربوط به قوانین انبارداری و نظافت فضای انبار
- تحلیل ریسک برای تعیین تاریخ انقضا
- اجرای فرایندهای ممیزی (Audits) به‌طور منظم
توصیه‌های WFHSS برای انبارش
- فضای انبار به‌صورت اختصاصی برای نگهداری اقلام استریل در نظر گرفته شده است. دسترسی به این فضا فقط برای افراد مجاز و آموزش‌دیده امکان‌پذیر می‌باشد. انبار نباید بیش از حد ظرفیت پر شود. شرایط نگهداری شامل نور، دما و رطوبت تحت کنترل بوده و اقدامات احتیاطی متناسب با نوع اقلام و نوع بسته‌بندی آنها اعمال گردد.
- فرآیند انبارش بر اساس اصول مدیریت کیفیت اجرا می‌شود و باید تحت فرآیند اعتبارسنجی قرار گیرد.
- تاریخ انقضا بر اساس تحلیل ریسک مربوط به شرایط حمل‌ونقل و نگهداری تعیین گردد.
